Przedstawiamy najważniejsze, wybrane przez nas, elementy biografii Floriana Znanieckiego: niezastąpionego „łącznika” między polską i światową socjologią oraz wychowawcę wielu wybitnych badaczy społecznych.
Florian Znaniecki urodził się w 1882 r. w Świątnikach niedaleko Brześcia Kujawskiego, zmarł w 1958 r. w Urbana-Champaign (Illinois, USA). Socjolog, psycholog społeczny i filozof. Studiował w Genewie, Zurychu, Paryżu, Krakowie i Warszawie. Jego wykładowcami byli m.in. Abroteles Eleftheropoulos, Émile Durkheim, Lucien Lévy-Bruhl i Fryderyk Rauh, a w Polsce – Maurycy Straszewski, Stefan Pawlicki i Władysław Heinrich. Po studiach współpracował z przedstawicielami lwowsko-warszawskiej szkoły filozoficznej, a także z Edwardem Abramowskim, Stefanem Czarnowskim, Ludwikiem Krzywickim i Władysławem Grabskim. Od 1913 r. prowadził badania wraz z Williamem I. Thomasem pod auspicjami Uniwersytetu w Chicago (od 1917 r. jako wykładowca tamtejszego Wydziału Socjologii), których owocem było wydanie The Polish Peasant in Europe and America (1918-20). Twórca metody biograficznej w socjologii (organizator pierwszego w świecie konkursu naukowego na autobiografie – życiorysy robotników, 1921) i własnej, oryginalnej teorii, wyprzedzającej w wielu miejscach późniejsze dokonania w socjologii. Założyciel pierwszej w Poznaniu i w Polsce socjologii akademickiej (1920), inicjator powstania „Przeglądu Socjologicznego” (1930), integrator polskiego środowiska naukowego ze światowym ruchem socjologicznym. Profesor Uniwersytetu Poznańskiego i University of Illinois, przewodniczący Amerykańskiego Towarzystwa Socjologicznego (1953-54). Twórca szkoły socjologicznej zwanej w świecie „polską”, a w Polsce – „poznańską”. Za przedstawicieli tej szkoły uważa się m.in. Józefa Chałasińskiego, Franciszka Mirka, Jerzego Piotrowskiego, Tadeusza Szczurkiewicza i Zygmunta Dulczewskiego, a także Theodora Abla, który w 1938 r. wydał w Stanach Zjednoczonych klasyczne dziś studium oparte na badaniach funkcjonariuszy NSDAP (Why Hitler Came into Power. An Answer Based on the Original Life Histories of Six Hundred of His Followers). Wśród poznańskich współpracowników F. Znanieckiego wymienić trzeba również wybitnego prawnika, filozofa i socjologa, Czesława Znamierowskiego, a wśród jego uczniów – Jana Szczepańskiego, późniejszego przewodniczącego Międzynarodowego Stowarzyszenia Socjologicznego (ISA), Jerzego Zubrzyckiego, profesora Uniwersytetu w Canberze, twórcy koncepcji wielokulturowości w Australii, Stanisława Andrzejewskiego (Andreskiego), profesora Uniwersytetu w Reading, Stefana Golachowskiego, profesora Uniwersytetu Wrocławskiego, geografa społecznego i znawcę Śląska Opolskiego, Stanisława Kowalskiego, pedagoga, profesora Uniwersytetu Poznańskiego czy Helenę Miller-Csorbę z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Do najważniejszych prac F. Znanieckiego, publikowanych w różnych językach, należy zaliczyć następujące tytuły: Rzeczywistość kulturowa (oryg. Cultural Reality, 1919), Upadek cywilizacji zachodniej (1921), Wstęp do socjologii (1922), Socjologia wychowania (t. 1: 1928, t. 2: 1930), Miasto w świadomości jego obywateli (1931), Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości (1934), Społeczne role uczonych (oryg. The Social Role of the Man of Knowledge, 1940), Nauki o kulturze (oryg. Cultural Sciences. Their Origin Development, 1952), Współczesne narody (oryg. Modern Nationalities, 1952).